GUERNICA / PABLO PICASSO

          


Pablo PICASSO - 1937
"Bu resmi siz mi yaptınız?" "Hayır, siz yaptınız!"


Pablo Picasso' nun en önemli eserlerinden biri olan Guernica Tablosu' nun bir sergisi sırasında alman bir subayla yaptığı bu kısa ama büyük anlamlar taşıyan diyalog, sanatçının savaşa olan bakış açısını eseri kadar iyi bir şekilde dile getirmiş. Söz konusu olan kasaba ile aynı adı taşıyan ve onların acılarını Picasso' ya has bir dille anlatan "Guernica", üç çeyrek asırdan uzun bir süredir sanat camiasının savaş karşıtı sembollerinden biri olmuş ve en politik resim olarak tarihte yer edinmiştir.

 Picasso, Nazi almanyasının sırf denemek amacı ile yirmi sekiz bombardıman uçağına bombalattığı ispanyol Guernica Kasabası' nda yaşanan yıkımı, acıyı anlatmış ve savaşa karşı bakış açısını resmetmiştir. Anıtsal tablo niteliği taşıyan eserin boyutu oldukça büyük. Eni 7.76 cm, boyu ise 3.49 cm dir. Tablo yapım aşamasındayken, oluşturulan örneklerinin renkli olmasına karşın Picasso tablonun son halinde savaşın cansızlığını ve kasvetini vurgulamak için siyah ve beyaz tonlarını kullanmıştır.

   Eserimizi incelersek; Tabloda tüm anlatılmak istenenin oda görünümü olan bir mekanda gerçekleştiğini görürüz. Bu oda bize Guvernica kasabasından bir kesit olarak sunulmakta ve odadaki siyah tonun ağır basması bize savaş ortamının kasvetini anlatmaktadır. Tablonun geneline bakarsak bir kaos hakimiyeti söz konusu ve tüm figürlerde tablodaki en belirgin beyazlık olan ve kapı olduğu tahmin edilen sağ tarafa yönelim, bir kaçış ve uzaklaşma isteği görülmektedir. Eserde birçok imgeleme mevcut fakat hiçbirinin anlamı tam olarak netlik kazanmamıştır. Bu konu Picasso' ya sorulduğunda soruyu cevaplandırmamış ve kişilerin bakış açısının resme anlam kattığını söylemiştir. Bu yüzden resimdeki imgelemeler hakkında birçok uzman görüşüne rastlayabilirsiniz. Tablodaki ayrıntıları tek tek inceleyecek olursak, en belirgin iki imge olan boğa ve at, Picasso tarafından sıkça kullanılan figürler olduğu için üzerinde kesin bir yoruma varılamamış olmasına karşın en  yaygın kanı İspanya’ yı ve ispanyol halkını temsil ettiğine dairdir.

     Tablonun en solunda olan kuyruğu yanan bir boğa ve boğanın altında, kucağında duruşundan ölü olduğunu anladığımız bir çocuğu tutan kadın figürü görüyoruz. İspanya için önemli bir figür olan boğa burada bir nevi, dönemin yönetimi olan Franco hükumetini temsil etmektedir. Kadının kucağındaki çocuk ölü ve kadın çaresizce boğaya bakmakta, yakarmaktadır. Picasso bu  kadın figürü ile çaresiz  ve hükumetten yardım bekleyen halkı, kucağındaki ölü çocuk ile ise savaşın sebep olduğu binlerce gencin ve taze yaşamın yitişini  tasvir etmiştir. Dikkatlice bakılırsa görülecektir ki kadın ve at figürlerinin dilleri hançer gibi sivri bir görünüme sahiptir. Bu ise acı çığlıkların ve yakarışların resme dökülmüş halidir.



Diğer önemli figür olan at, tuvalin tam ortasında bulunmakta ve tıpkı kadın figürü gibi acı çığlıklar atarak yere yığılmaktadır. Atın gövdesine bir mızrak saplıdır ve ayakları altında gövdesi parçalara ayrılmış uzanmakta olan bir asker figürü resmedilmiştir. Bu askerin bir elinde bir kılıç ve bu kılıcın üzerinde bir çiçek, diğer elinin avucunun içinde ise çizikler bulunmaktadır. İspanyollar için diğer önemli figür olan at ispanyol halkını, vücuduna saplanmış mızrak ise  bu halkın kaba kuvvet karşısında yenilişini ve teslimiyetini temsil ediyor. At üzerindeki desenin gazete kağıdına benzemesinin sebebinin, Picasso'nun Guernica haberini  gazeteden  öğrenmiş olması olduğuna dair görüşler de mevcut. Parçalanmış askerin elindeki üzerinde çiçek biten kırılmış kılıç ise umudun sönüşünü ve yenilgiyi anlatıyor. Askerin diğer elindeki  çiziklerin işçi sınıfını temsil ettiğine dair yapılan yorumların yanı sıra bu işareti stigma* ile özleştiren uzman görüşleri de bulunmaktadır. Boğa ile at arasında ağlayan bir güvercin figürü görüyoruz. Picasso bu güvercini ağlatarak yok olan barış ortamını bize imgelemiş.

 Atın tam üstünde odadaki tüm figürleri aydınlatmakta olan göz şeklinde  bir lamba bulunmaktadır. Bu lamba kimi uzman görüşüne göre sorgu odalarındaki her mimiğinizi ve ayrıntınızı belli eden çıplak  ışık ile aynı anlamı taşıdığını ve  yaşanan acının tüm çıplaklığıyla Picasso' nun gözünden nasıl  görüldüğünü imgeliyor. Bir başka yoruma göre de tanrıyı ve onun herşeyi gördüğünü ima ediyor. 
       
Sağ tarafta  pencereden içeri ani ve hızlı bir şekilde merkeze yönelmekte olan ve elinde gaz lambası tutan, korku dolu gözlerle etrafa bakınan bir kadın figürü  görürsünüz. Bu kadın figürünün elindeki lamba ise herşeye rağmen umudun var olduğuna dair bir temsil. Hemen bu figürün altında gözlerini boş bir şekilde gaz lambasına dikmiş, duruşundan da anladığımız kadarıyla yaralı olan ve sürünerek bu lambayı izleyen  başka bir kadın figürü daha göze çarpıyor. Sanki bu kadın bizlere halkın durumuna rağmen birşeyleri umut ettiğini ve bu umudun peşinden gittiğini anlatıyor.
         
En sağda ise alevlerle sarılmış, yanan bir erkek figürü bulunmaktadır. Alevler tablonun genelinde olduğu için savaşın ardında bıraktığı yıkımı , çaresizliği ve ölümün getirdiği ıstırabı anlatıyor. Bu adamın bir elinin uçak şeklinde olması ise Picasso tarafından bombardıman uçaklarına yapılan bir göndermedir.
        



Guernica  tüm bu imgelemelere ve karmaşık yapısına rağmen ilk bakışta bile insanlarda istenilen etkiyi yaratabilen ve kübizmin en önemli örneklerinden  olan bir eserdir. Yıllar geçmesine rağmen etkisini kaybetmeyen eser, savaşlar yok olup unutulmadığı sürece de etkisini kaybetmeyecektir. Savaşın acısını bu denli somutlaştırarak bize sunmayı başarabilen Pablo Picasso’ nun da ne kadar değerli bir sanatçı olduğunu bir kez daha görmüş oluyoruz.

Stigma: Çoğulu Stigmata, yunanca kökenli bir sözcüktür. İşaret, damgalama ve iz gibi anlamlar taşır. Dini anlamda İsa' nın çarmıha gerilişi sırasında bedeninde oluşan izlere verilen addır.
İsa' nın katlandığı çile bağlamında stigmata hiçbir fiziki sebebi olmaksızın bedende belirgin olarak ya da görülmeyen acı duyusu şeklinde İsa' nın yara izlerinin insanlarda (ayaklarda, ellerde ve böğründe) ortaya çıkmasıdır. 

NOTT




Bunları da Beğenebilirsiniz

1 yorum:

Blogger tarafından desteklenmektedir.